Марија влезе во дневната соба и несигурно застана на прагот. Нејзиниот сопруг лежеше на каучот и гледаше телевизија.
– Виталиј, мама се јави, – конечно се осмели да каже.
Како имала толку „среќа“ Марија што се омажила за Виталиј? Тоа сите ја прашуваа. Убава, добра, секогаш подготвена да помогне. А таа само ги креваше рамениците:
– Младост, заслепеност… така испадна.
Вистината е дека Виталиј никогаш немал лесен карактер. Уште како студент бил груб, понекогаш дури и со професорите. Тие студираа во различни институти, се запознаа на дискотека. Се гледаа често, најчесто тој доаѓаше кај неа. Марija не знаеше за неговите лоши постапки, но кога ќе беше лут, таа знаеше да го смири.
Сосетките ја предупредуваа:
– Маријо, твојот Виталиј е тежок човек, никој не му е по ќеф, само тој е „центарот на светот“.
Но Марија не обрнуваше внимание. По дипломирањето се венчаа.
Таа работеше како наставничка, ги сакаше децата, и тие ја обожаваа. Виталиј работеше инженер, а потоа им се роди син – Микита. Живееја сами во градот. Првите пет години беа пристојни, освен што Виталиј често се враќаше нервозен од работа.
– Не ме ценат, – се жалеше.
– Можеби не треба да им ги наметнуваш твоите идеи, – мирно велеше таа.
– И ти како нив! – одговараше со бес. – Што ти знаеш, седиш со дечиња, тоа не бара многу ум!
Марија знаеше дека нема смисла да се расправа. Подоцна го отпуштија. Таа го тешеше. Повторно најде работа, но по една и пол година – исто сценарио. Со секоја година стануваше понеподнослив. Почна да се дере и по неа. Таа трпеше, најмногу поради синот. Но сфати – љубов веќе нема.
Еднаш, по уште една кавга, Микита ја праша:
– Мамо, зошто го трпиш? Требаше одамна да си заминеш.
Марија се изненади што синот сè разбира.
– Не сакав да те оставам без татко, – рече таа.
– Мамо, не можам повеќе…
– Тој е твој татко, – рече таа.
– Тоа кажувај им го на децата во школо, – одговори тој.
Тогаш сфати дека веќе е возрасен. И потоа – нова кавга, овој пат тешка. Среќа што Микита беше на одмор. Виталиј ја навреди и удри. По два дена, таа спакува неколку работи и замина во селото кај родителите.
– Татко ми е болен, морам да помогнам со сеното, – му рече.
– Мене не ме интересира тоа! – извика тој.
– Добро, ќе одам сама, – рече мирно.
Утрото тој пак почна со кавга. Марија не рече ништо, само си замина. Мајка ѝ веднаш забележа сè. По два месеца се разведе. Виталиј ѝ се закануваше, но таа се пресели во друг град. Синот живееше во студентски дом и не зборуваше со него.
Марија повторно го најде мирот. Работеше во основно училиште, ги сакаше своите ученици, и тие ја сакаа неа. Во 41-та година, го промени животот.
Еден ден, пред Нова година, виде човек што се сопна и падна од колата. Таа потрча, му ја подметна чантата под глава и повика брза помош.
– Кој сте вие? – праша лекарот.
– Само минувачка, не го познавам, – рече збунето.
По празниците ѝ се јави непознат број.
– Здраво, Марија, среќна Нова година! Јас сум Денис, човекот на кој му спасивте живот. Сакам да ви се заблагодарам и да ве видам ако имате време.
Таа прифати.
Кога влезе во собата, Денис почувствува како сонце да се појави по долга темнина. Една насмеана, добра жена.
– Не можам да заминам без тебе, – ѝ рече. – Ела со мене. Имам куќа, работа, и место за твојот син.
Денис пред седум години ги изгубил жената и ќерката во сообраќајка. Од тогаш бил сам. Но со Марија повторно почувствува живот.
Таа сфати дека тоа е љубов, вистинска, мирна и длабока.
– Да, ќе дојдам, – рече со насмевка. – Ништо повеќе не ме задржува тука.
